Người ta hay nói, nếu ra Hà Nội nhớ ăn phở, vào Sài Gòn phải thử hủ tiếu, còn ghé Huế mà chưa ăn bún bò thì coi như chưa cảm được trọn vị đất này. Với người Huế tụi tui, bún bò không chỉ là món ăn, mà còn là một phần ký ức, một hồn vị và một phần nhịp sống con người Huế .

Nguồn gốc và câu chuyện đằng sau cái tên

Một tô bún bò Huế chuẩn vị thường gồm sợi bún tròn trắng, thịt bò thái lát, giò heo, chả cua, đôi khi có thêm huyết luộc. 

Tên gọi “ bún bò Huế “ được mọi người gọi coi như cách nhận diện nguồn gốc (ở Huế món này đơn giản gọi là bún bò)

Từ những ngày mệ, o dậy sớm nhóm bếp lửa nấu nồi nước lèo bán ở chợ Đông Ba, dọc bờ sông Hương hay trong những con hẻm nhỏ, bún bò đã trở thành một phần ký ức của bao thế hệ.

Bí quyết nằm ở nồi nước dùng

Nước dùng cho bún bò Huế phải ví như cả một nghệ thuật. Xương ống bò và giò heo được hầm hàng giờ để lấy vị ngọt tự nhiên, không cần đến các gia vị thêm nếm khác.

Yếu tố làm rõ “chất Huế” lại chính là mắm ruốc, một loại lên men từ con ruốc biển. Chỉ cần một muỗng mắm ruốc đúng kiểu, cả nồi nước lèo bỗng bừng hương, đậm đà nhưng không gắt.

Ớt sa tếHuế

Sa tế không quá đặc mà sánh nhẹ, có mùi thơm của sả, ớt khô và dầu ăn.

Màu đỏ tươi của sa tế khi chan vào tô bún vừa bắt mắt vừa kích thích vị giác.

Sợi bún 

Sợi bún trong bún bò Huế phải là loại bún sợi to, tròn, trắng tinh. 

Luộc vừa chín tới, sợi bún giữ được độ dai nhẹ, không nát khi chan nước nóng. 

Loại bún này giúp ôm trọn vị nước lèo, đưa từng miếng thịt, giò và chả cua quyện hòa trong mỗi lần gắp.

Tô bún bò Huế nhiều tầng hương vị

Tô bún bò Huế không chỉ đẹp mắt mà còn cân bằng hương vị. Nước lèo có vị ngọt từ xương, mặn mà từ mắm ruốc, cay thơm từ sa tế, béo nhẹ từ thịt và giò, xen lẫn chút thanh mát của rau sống. 

Rau ăn kèm thường là bắp chuối bào, rau thơm, giá đỗ, húng quế, mùi tàu… tất cả làm dịu vị cay, tạo sự hài hòa.

Người Huế ăn bún bò thường bắt đầu bằng câu hỏi “ăn cay nhiều không?”, rồi mới thêm sa tế cho vừa khẩu vị. 

Ai quen ăn cay sẽ cảm nhận được độ “ấm” lan tỏa từ đầu lưỡi xuống cổ họng – cái cay dễ chịu, không gắt, như sưởi ấm cả buổi sáng se lạnh.

Bún bò Huế và văn hóa xứ Huế

Huế là đất cố đô, nổi tiếng với sự chỉn chu và chậm rãi trong mọi việc, kể cả ăn uống. Bún bò Huế vì thế cũng mang nét tính cách ấy – không vội vã, mà để người ăn từ từ cảm nhận. 

Ở Huế, bún bò có thể ăn sáng, ăn trưa hay chiều tối. 

Nhưng thú vị nhất vẫn là sáng sớm, khi sương còn vương trên mái ngói, ngồi bên gánh bún nhỏ, hít một hơi mùi thơm của nước lèo, nghe tiếng trò chuyện nhỏ nhẹ bằng giọng Huế trầm ấm.

Không chỉ ở Huế, bún bò đã theo chân người con xứ này vào Nam, ra Bắc, vượt biển đến tận châu Âu, Mỹ, Úc. 

Dù ở đâu, hương vị ấy vẫn khiến người xa quê bồi hồi nhớ lại một buổi sáng bên bờ sông Hương.

Giữ gìn và phát huy

Ngày nay, có nhiều biến tấu bún bò để hợp khẩu vị từng vùng – ít cay hơn, thay đổi nguyên liệu, hoặc dùng nước dùng nhẹ mùi mắm ruốc. 

Tuy nhiên, người Huế vẫn trân trọng giữ nguyên bản truyền thống, bởi đó không chỉ là món ăn mà còn là ký ức và di sản ẩm thực.

Như một câu nói của người Huế: “Ăn một tô bún bò, là ăn cả tình quê”. Hương vị ấy là sự kết hợp của đất, của nước, của bàn tay khéo léo và trái tim yêu ẩm thực của người dân nơi đây.

Xem thêm: Top 10 món ngon của Việt Nam được thế giới Vinh Danh

Theo dõi Nhịp sống xanh 365 để biết thêm nhiều về món ngon Việt Nam nhé!